Op 3 April 1943, ’s avonds plm. 23.00 uur, stortte een brandend Engels vliegtuig neer op een bouwland in de omgeving van de boerderij van J.B. Grevink, Dorpbuurt L 174. Bij den val van de machine explodeerden de brisantbommen waarmede deze geladen was. Wonder boven wonder kwamen ongelukken onder de burgerbevolking niet voor, maar de gehele bemanning, bestaande uit 7 man, kwam hierbij om ’t leven. Slechts twee lijken konden worden geidentificeerd. Het waren de vliegers: Southon en sergeant Flower
Op 3 april 1943 staat vermeldt in het rapport van de gemeentepolitie het neerstorten van het vliegtuig richting Corle. (22.59 uur) Het vliegtuig was op de heenweg neergehaald door de bekende Duitse nachtjagerpiloot Herbert Lütje Herbert Lütje heeft in totaal 50 geallieerde vliegtuigen neergehaald. Hij overleed 18 januari 1967 op 48-jarige leeftijd. Omdat het toestel de volledige bommenlading nog aan boord had, volgde een enorme explosie. Alle bemanningsleden kwamen om het leven en werden begraven op zondag 4 april op de Algemeene Begraafplaats in Winterswijk.
Op 28 December 1941, ’s avonds te ongeveer kwart voor elf, verkeerde de Winterswijkse bevolking in angstige spanning, waar het brandende vliegtuig, dat als een vurig komeet boven het donkere dorp suisde, neer zou komen.
Goddank geschiedde dit een einde buiten het dorp, en sloeg het in de omgeving van de Kottenseweg in het bouwland. In de nabijheid van het nog brandende toestel werden drie geheel verbrande lijken gevonden van leden van de bemanning. Een piloot, een Canadees, werd aangehouden en op transport gesteld naar Arnhem. De namen van de aan de kledingstukken geidentificeerde bevrijders waren:
Rond 22:40 uur stort een Hampden van No 408 Squadron neer in de buurtschap Oostdorpbuurt nabij de Kottenseweg, na neergeschoten te zijn door een Duitse nachtjager. Enkel de piloot overleeft deze crash. Bron: SGLO, crash database, crashnummer T1368; Nederkoorn en Stork, Erop of eronder, 202
Even later na middernacht 19 Sept. 1940 00.30 uur vond er wederom een tragische gebeurtenis plaats. Toen stortte namelijk een geallieerd vliegtuig in Mariënvelde neer. Het was een grote bommenwerper. De 5 inzittenden vonden allen den dood, en waren onherkenbaar verminkt. Neergehaald door de Duitse nachtjager Paul Gildner 3 werden er begraven te Ruurlo, 1 wordt vermist en 1 P.O.Williams in Winterswijk (zie krant 27 september 1940)
19 september 1940 Op deze datum worden er rond 01:00 uur twee Britse vliegtuigen neergeschoten boven de gemeente Winterswijk. Deze storten neer op weiland, waar ze volledig uitbranden. Er zijn geen overlevenden. Wel is er sprake van blindgangers als het gevolg van deze crashes. Bron: NIOD, toeg. nr. 077, inv. nr. 1328
Eén van de crashes betreft een Armstrong Withworth Whitley van No 58 Squadron, welke is neergeschoten door een Duitse nachtjager. Bron: SGLO, crash database, crashnummer T0846
Op 18 september 1940, vlak voor middernacht 22.30 uur stortte het eerste geallieerde vliegtuig neer in Winterswijk/Meddo. Neergehaald door de Duitse nachtjager Paul Gildner Hierbij kwamen 5 inzittenden om het leven.
Op 19 september kwam P.O.Williams o.a. om bij een crash te Mariënvelde (zie crash 19 september). Hij werd als enige begraven met de slachtoffers van 18 september te Winterswijk.
Op 21 Sept. werden 3 gesneuvelden op het Alg. Kerkhof met militaire eer ter aarde besteld, en op 26 Sept. d.a.v. de overige 3.
23 september 1940 Winterswijkse Courant BRITSE VLIEGERS VONDEN HUN LAATSTE RUSTPLAATS AAN HET GRAF EINDIGT HET VIJANDSCHAP
Drie leden der Britse vliegtuigbemanning, die in den nacht van woensdag op donderdag met hun bommenwerper door een jager werden neergeschoten en daarbij jammerlijk om het leven kwamen, zijn zaterdagmiddag door den Duitsche Wehrmacht met militaire eer op de Algemeene begraafplaats te Winterswijk ter aarde besteld. Het was een zeer indrukwekkende plechtigheid, waarbij uit den aard der zaak door het publiek veel belangstelling aan den dag werd gelegd. Om twee uur had de eerewacht onder commando van Luitenant Iwens haar plaats aan weerszijden van het dubbele graf betrokken. Links daarvan werd het vuurpeleton opgesteld, terwijl de militaire kapel de uiterst linkervleugel vormde. Het geheel stond onder bevel van Oberleutnant Carl. Onder de verdere aanwezige Duitsche officieren bevond zich ook Major Janik. Het gemeentebestuur was vertegenwoordigd door Burgemeester J.Kneppelhout, vergezeld van zijn echtgenoote. Gemeente- en Rijkspolitie zorgde voor de afzetting rond de groeve. Drie fraaie kransen van de Duitsche Wehrnacht dekten de baar. Even voor den aanvang der plechtigheid werd namens Winterswijkse arbeiders ook nog een passend bloemstuk gelegd. Ds.Roobol trad, nadat de indrukwekkende koraalmuziek was verklonken, naar voren en las in het Duitsch voor uit Psalm 103, om vervolgens voor te gaan in gebed. Oberleutnant Carl, stram groetend, bracht een hulde aan de gevallenen, die bij het vervullen van hun plicht in ridderlijken kamp ten onder waren gegaan. Vervolgens legde hij de bloemen aan het graf. En terwijl alle officieren salueerden. klonk tot drie malen toe het scherpe commando “Feuer”, gevolgd door een denderend salvo. Diep onder den indruk verlieten allen de begraafplaats.
27 september 1940 Winterswijkse Courant ENGELSE VLIEGERS TER AARDE BESTELD In de loop van de vorige week zijn zoals bekend, boven Winterswijk en Achter-Zieuwent (gem.Lichtenvoorde) twee Engelsche vliegtuigen door een Duitsche jager naar beneden gehaald. Een gedeelte der Britsche vliegtuigbemanningen is zaterdag j.l.begraven, terwijl de stoffelijke resten van de overige vliegers, waarvan er twee in Winterswijk en een in Achter-Zieuwent sneuvelden, gistermiddag ter aarde werden besteld; deze lijken konden met het oog op gevaar voor bomexplosie eerst geborgen worden, nadat een deskundige de niet ontplofte bommen onder de machine hadden weggehaald. Tegen twee uur hadden zich zeer velen op de Nieuwe Algemeene begraafplaats verzameld. Het gemeentebestuur was vertegenwoordigd door de heren J.Tenkink, wethouder en D.J.Zwagerman, secretaris. (De burgemeester was verhinderd.) Duitsche militairen= een afd.S.S.-artillerie was speciaal voor deze plechtigheid overgekomen- vormde onder commando van ‘n Hauptmann de eerewacht voor het graf, terwijl links een vuurpeleton onder bevel van een Wachtmeister stond opgesteld. Ds.A.G.Kloots, las een tekst uit het oude en enkele teksten uit het Nieuwe Testament in de Duitsche taal en eindigde met het Onze Vader. Terwijl de drie kisten werden neergelaten, brachten de Duitsche militairen het eere-saluut, aan de overwonnen tegenstanders; namens de Duitsche Wehrmacht werden drie kransen aan de groeve gelegd. Hierna klonk tot driemaal toe het scherpe commando “Feuer”, gevolgd door een donderend salvo. Ook nu zorgde marechaussee en gemeentepolitie voor de afzetting rond de groeve. Vele belangstellenden brachten den gesneuvelden, die allen bij elkaar hun laatste rustplaats gevonden hebben, een laatsten groet, waarmee aan deze korte maar indrukwekkende plechtigheid een einde kwam.
Verhaal Peter Rhebergen
In de avond van 18 september 1940 kreeg Winterswijk te maken met het eerste Geallieerde vliegtuig dat op haar grondgebied. neerstortte.
Dat gebeurde omstreeks 22.30 toen een tweemotorige Whitley bommenwerper werd neergeschoten door de Duitse nachtjagerpiloot Feldwebel Paul Gildner die daarvoor reeds een flink aantal Geallieerde vliegtuigen had neergehaald en daarin ook daarna nog succesvol zou blijken te zijn.
De Whitley was één van de vliegtuigen die de R.A.F vooral in het begin van de oorlog inzette om aanvallen uit te voeren op Duitse doelen. Naarmate de oorlog vorderde werd dit type al vrij snel teruggetrokken omdat het vanwege o.a zijn lage snelheid, beperkte actieradius en geringe klimvermogen eigenlijk niet voldeed aan de eisen die gesteld werden aan een goede bommenwerper.
De vliegers noemden het vliegtuig wel eens ‘de vliegende schuurdeuren’ dat zegt wel iets over de kwaliteiten die ze eraan toedichten.
De Winterswijkse Whitley met Serienummer P-5008 en Squadroncode GE-N nam samen met andere vliegtuigen deel aan een aanval op het grote spoorwegemplacement bij de stad Hamm en was om 20.10 uur opgestegen van het vliegveld Linton- on-Ouse in Engeland. Het behoorde toe aan het Nr. 58 Squadron.
Aan boord waren 5 bemanningsleden te weten: Pilot-Officer Ford ( piloot), Sergeant Crossland, Sergeant Marshall, Sergeant Salisbury en Sergeant Austen.
Maar, zoals eerder vermeld, kwam het toestel boven Winterswijk voor de lopen van de Messerschmitt BF-110 van Paul Gilder die het in brand schoot waardoor het tenslotte neerstortte in een bosgebiedje tussen Winterswijk en Groenlo niet ver van het Meddoseveen.
Bij de crash kwamen alle 5 bemanningsleden om het leven .
Opmerkelijk is dat dezelfde Paul Gildner een aantal uren later nog een Whitley neerschoot die neerstortte bij Achter-Zieuwent nu genaamd Mariënvelde waarbij ook de gehele bemanning van 5 personen om het leven kwam.
De gesneuvelde vliegers werden een aantal dagen na de crash met militaire eer begraven op de Algemene begraafplaats in Winterswijk. Dat gebeurde in de beginjaren van de oorlog nog. Later was hiervan geen sprake meer.
Bijzonder is echter dat er in Winterswijk totaal 6 vliegers van de crash van 18 september 1940 liggen begraven in plaats van 5.
Dat is er dus iets niet goed en dat is ook zo.
De verklaring hiervoor is dat Sub-Lieutenant Peter Williams, die een marineman was en behoorde tot het onderdeel HMS Daedalus en waarschijnlijk was gedetacheerd bij de RAF zich niet aan boord bevond van de Winterswijkse Withley maar van de andere die bij Mariënvelde neerstortte, ook in Winterswijk is begraven.
Waarom hij hier is begraven is tot op heden nog een mysterie.
Het zou kunnen zijn dat hij wat later is gevonden en dichter bij het Meddoseveen dan bij de crashplek van zijn toestel in Mariënvelde en men toen gedacht heeft dat hij behoorde tot de bemanning van de Winterswijkse Whitley.
Tevens zou er ook een getuige zijn die beweerd zou hebben dat hij dood aangetroffen is in het Aaltense Goor.
We zullen het nooit te weten komen.
LATEN WE DEZE JONGEMANNEN DIE HUN LEVEN VERLOREN IN EEN VREEMD LAND EN BEGRAVEN LIGGEN OP DE ALGEMENE BEGRAAFPLAATS IN WINTERSWIJK IN ERE HOUDEN!
Name: Abbott, James Donald Rank: PrivateAge 18No. 14800353Unit:Missing since: 30-03-1945Next of Kin: Son of James Henry and Beatric Abbott, of Morden Park, Surrey.Groesbeek Panel: 5KIA Information: Known to have been killed in the Winterswijk area, and possible to be buried as one of the 2 unknown soldiers at Winterswijk Cemetery.———————————————-
George Frederick Adcock
Name: Adcock, George Frederick Rank: PrivateAge 27No. 5117076Unit:Missing since: 30-03-1945Next of Kin: Son of Samuel and Rosina Adcock, of Birmingham.Groesbeek Panel: 5KIA Information: Known to have been killed in the Winterswijk area, and possible to be buried as one of the 2 unknown soldiers at Winterswijk Cemetery.——————————
Jim Bradford
Name: Bradford, Jim Rank: PrivateAge 25No. 4862761Unit:Missing since: 30-03-1945Next of Kin: Son of Mr and Mrs J.H. Bradford, of Heather, Leicestershire.Groesbeek Panel: 5KIA Information: Known to have been killed in the Winterswijk area, and pssible to be buried as one of the 2 unknown soldiers at Winterswijk Cemetery.——————————————
Stanley Frederick Stevens
Name: Stevens, Stanley Frederick Rank: PrivateAge 19No. 14704195Unit:Missing since: 30-03-1945Next of Kin: Son of William and Winifred Mina Stevens, of Exeter.Groesbeek Panel: 5KIA Information: Known to have been killed in the Winterswijk area, and possible to be buried as one of the 2 unknown soldiers at Winterswijk Cemetery.
