Den Oldejaorsaovond

Wat gcbeurn der toch völle in de leste tied!
’t Eene was nog kwelleke veurbi’j, of ’t andere kwam al waer an. Sunterklaos was der ewest en de Middenwinterdage met het mooie Karstfeest volgden.
Dikke snee hadde der elaegene. Nao ’t sni’jen was ’t an ’t vreezen egaone. Doo veel den dao in en in ’n paar dage was al den snee waer vot.
t Zo! Oldejaorsaovend worden.
Knelis en Willem, de béide kleine tweelinge wazzen der stark van onder den indruk.
Jonge, jonge;’t was ow wat!
’s Morgens was ’t late lech ewordene en den heelen dag was ’t buten bezunder stille west.
Dat doch de jonges teminsten en ’t gaf eur ok niks gin wonder.
Eigens hadden ze der ok heelemaole gin zin in umme is hard te raozene en te ravottene.
Ze leepen maor zo’n betjen in en bi’j de schoppe te kösterne.
Jan hadde eur ezeg, dat ze nog is wat zollen belaeven – vandage nog neet. maor vanaovend.
„Wat dan?” vroog Knelis.
„Dat zö’j wal is zeen,” zae Jan.
„Toe, vertelt het uns maor,” zae Willem.
„Nee, nee,” zae Jan; „ik vertelle der ow niks van.”
Mooder hadde ’s meddags winterpaern ekokt.
~’t Leste maoltjen,” zae ze.
„Dat tröf nog wal aardig,” zae vader; „het leste maöl op. den lesten dag .vain ’t jaor.”
„Van dee winterpaern he we dit jaor good wille had,” zae grootmooder.
Het aeten smaakten ze alle aeven lekker.
Nao den maoltied zae vader:
„Ik zal nog maor ne pooze nao ‘ t veld gaon umme luk streuisel los te makene onder de korte dennen.
“Gao i’jieu met jonges?”
Of Knelis en Willem met wollen?
No! Gearne.
„Allo dan maor,” zae vader.
Ze mosten earste nog ’n heel ende loopen. ’t Was in ’t veld wal luk stille en afgelaegen, maor der was toch veur de jonges nog heel wat te belaevene. Nog kwelleke wazzen ze tusschen de korte dennen of rots! sprong der
ne haze op; vlak bi’j eur.
„Alla hier!” reep vader grappig. „Hier mo’j wezzen, dow langoor!”
De jonges gengen an ’t lachen.
Den haze was in ’n oogenblik vot.
„Waorumme he’j em neet gauw egreppene, jonges,” zae vader;
„dan ha we morgen ne haze in den pot ehad.”
,Ja,” zae Knelis; „a we dat maor ekönd hadden.”
‘k Wol at ikke zoo loopen kon,” zae Willem.
„Hee hef ok veer beene mo’j raeken,” zae vader!
„Jao,” zaen de jonges tegelieke en lachten.
Vader genk an ’t wark.
Hee hadde zich de jas der bi’j uut etrokkene.
Hier, met al dat dichte holt rondumme ow, was ’t nooit kold; i’j veulden der gin wind.
Ne pooze heelpen de jonges vader harken.
Vader eigens hakten heet en zoor grös los.
„Kiek is hier,” zae e.
Knelis en Willem kwammen kort bi’j em.
„Kiek is.”
De jonges zaggen ’n gries dinge, rond en vol stekkeltjes.
„Wat is dat?” vroog Willem.
Knelis wos ok nog neet, wat het was.
„Ken i’j nog gin eggel?” vroog vader.
De tweelinge zaggen ’t noo ok.
Vader hadde daor in ’t moksel ’n eggel evondene, töt ne’ bal in mekare rold. Het dier bleef maor stille liggen.
„Hee slöp,” zae vader. „Zo’ll eggel slöp den heelen winter.”
Daor heurden de jonges van op.
„Wi’j zölt em maor waer onder de dennennaolden stoppen,” zae vader.
Dat konnen de jonges alleene wal. Ze deen ’t heel veurzichtig.
„Zit e der noo warm genog onder, vader?” vroog Knelis.
„Jao; zoo is ’t wal good,” zae vader.
Doo wollen de jonges is zeuken, of ze nog ’n eggel konnen vinden of ne haze.
„Neet te veer wegdwaelen,” zae vader.
Ze belofden ‘t.
Ze leepen den bosch wieter in. Op sommige plaatsen stonnen de dennekes zoo kort bi’j mekare, da’j der haoste neet tusschendeur konncn kommen.
En iederbods kwam der waer ’n smal, dreug graeventjen.
„Noo moste wi’j toch is ne haze vinden.” zae Knelis.
„Hejao,” zae Willem; „en em dan gauw griepen.”
„Geleuf maor, dat vader dan ok schik zol hebben.” .
„Nou!”
Opins vloog der ne kraeie uut den top van ’n denneken.
Beide jonges schrokken der van en Knelis, den vlak bi’j zo’n smal graeventjen was, rolden der in.
Hee lag steil op de rugge en kon neet waer ovverende kommen.
„Help mi’j, Willem,” zae e.
Willem genk op de kneene an de kante van t graeventjen liggen en trok Knelis bi’j de hande op.
Doo gengen ze wieter.
“‘k Wedde, dat hier wal kateekers bunt,” zae Knelis.
„Jao, dee bunt er vaste wal, maor ze laot zich natuurluk neet zeen,” zae Willem.
„Ze hebt het hier in dissen bosch fijn.”
„Jao, alle diers: de hazen en de eggels en de kraeien en de kateekers.”
„Ze wont hier good.”
„Jao, lekker warm.”
Zoo kösterden de jonges maor wieter.
Net wollen ze waer ovver ’n graeventjen springen, doo Knelis zae:
„Kiek is.”
Willem hadde ’t ok al ezecne.
Ze stonnen daor beide maor stille te kiekene.
Daor lag ………………..daor lag………………..
Wat was dat?
Ne hond was ’t neet.
’t Was ’n broen dier met getakte heurntkes op den kop.
Wilem trad bi’j ongeluk op ’n zoor tak.
Het dier draeiden den kop nao de jonges an, keek met groote oogen en wop! met ne grooten sprong vluchtten ’t weg,
Nee maor, noo hadden de jonges wat ezeene!
Heel wat bezunders! Dat mosten ze is gauw an vader vertellen.
Ze draeiden zich schielik umme en heustten zich deur den dichte
boschkazie hen.
Ze leepen en leepen en konnen vader nins waer vinden.
Doo begonnen ze bange te wordene en te roopene van:
„Vader! Vader! Vader!”
„Hoohoo!” reep vader waerumme, nog ’n heel ende van eur af.
Ze leepen ’n paar singels der op an en reepen waer: „Vader!”
„Hoohool” En zoo geng ’t deur, töt de jonges waer bi’j vader kwammen.
„Was i’j verdwollene?” vroog e.
„O, vader,” zae Willem; „wi’j hebt ’n groot dier ezeene.”
„Met getakte heurntkes op de kop,” zae Knelis, „en dat kon toch springen!”
„Dat zal wal ne reebok ewest wez’zen,” zae vader. „Ne reebok! i
Daor hadden de jonges nog nooit van eheurd.
Vader mos der eur alles van vertellen wat e maor woste. ‘
Dree groote streuiselheupe hadde vader al bi’j mekare maakt en hee was met den vaerden an de gange.
„A’k den klaor hebben, wi we nao huus hen gaon,” zae vader,
’t Begon, daor onder ’t holt, ok al ’n betjen schemmerachtig te wordene.
„Was i’j straks verdwollene, jonges?”
„Nee vader,” zae Willem; „maor wi’j konnen ow earste neet waer vinden.”
“O”, zae vader, “zeezoo, no wi we gaon, want wi’j mot er bi’j wezzen, at ze in huus met de olliekrabben begint, wat?”
„Olliekrabben?” vroog Willem.
„Wat bunt dat veur dinge?” vroog Knelis.
„Dat zö’j wal is gewaar worden,” zae vader.
„Noo kom.”
Onderweg wazzen de jonges luk stiller dan gewönluk. Of ze meu wazzen? Jao, dat ok ’n betjen, maor ze dachten der ok an, hoo wonder ’t was, dat noo
den lesten dag van ’t jaor veurbi’j genk, zonder da’j daor wat bezunders
van konnen zeen. De zunne was al weg; de loch was nog luk bagerig.
Vader zae ok al neet völle. Hee leep in de gedachten. Ne kolde wind ruzelden deur de kale buschke. En ’t wier al zoo duuster.
En ’t was buten zoo stille. De jonges verlangden nao huus.
Doo ze der kort bi’j wazzen, zaggen ze, dat er ’t lech al an was.
Hèjao, nog effen, en dan wazzen ze waer fijn in huus.

Net doo ze nao binnen wollen gaon, kwam Jan eur temeute; hee wol nao de kerke.
’t Was binnen wieter allemaole nog net as anders. Het vuur vlamden helder. De jonges gengen er op eure kleine steulkes daluk bi’j zitten:
Der wier thee dronkene en botterham egaetene net as anders.
Maor grootmooder en mooder en vader wazzen stiller as gewönluk; an taofele wier der weinig efprokkene.
Grootmooder keek noo en dan ne heele pooze stief veur zich.
Knelis en Willem zatten al waer op de kleine steulkes bi’j ’t vuur.
Mooder zae:
„Wat ducht ow, zö we der noo met beginnen?”.
„Jao,” zae grootmooder; „dat lao we maor doon, want het hölt ne heeie pooze op.”
„As de jonges noo maor olliekrabben lust,” zae vader.
Olliekrabben! Noo zollen ze ’t dan gauw gewaar worden, wat dat veur dinge wazzen.
Mooder en grootmooder gengen met eur beiden an de gange.
Ze hadden ne pot met ollie op ’t vuur hangen en doo den heet genog was leeten ze der met ne laepel beslag in de panne glien.
’n Peusken later vischketen ze der zukke broenachtige dinge uut en legden ze in de groote schöttele, dee op taofele ston.
Ze roken toch zoo lekker! Verbazend.
No, dat wazzen noo olliekrabben.
Zoo bol der ’n paar genog afekeuld wazzen, mochten de jonges ze is preuven.
He! Nee maor! Wat smaakten dee olliekrabben toch lekker. ‘
Mooder en grootmooder bleven der al maor met an ’t bakken, töt de schöttele heupende vol was.
Het heele huus rook, der van.
Doo Jan waer in kwam zae e, dat e ’t al ’n heel ende van huus af hadde können roeken, dat er olliekrabben ebokkene wiern.
Allemaole mochten ze. der van aeten.
’t Wier ne heel bezundcrcn aovend.
Wat zatten ze met eur allen aardig bi’j mekarc.
Jan vroog, of e straks scheeten moch; „effen ’t olde jaor wegscheeten,” zae e met ne kleure as blood.
Grootmooder en mooder keken em luk verwonderd an.
„Wo’j dat zoo gearne?” vroog vader.
„Och — zoo gearne,” zae Jan; „maor ’t is zo’n gebroek en …”
„Noja, — veur mien part,” zae vader.
„Maor veurzichtig wezzen,” zae mooder.
„Met los kroet,” zae Jan.
„Magge wi’j der bi’j wezzen?” vroog Knelis.
Eigenluk mos Jan scheeten umme twaalf uur, en neet eer. Maor ter wille van de tweelinge wol e ’t ok zoostraks wal dooon.
„Noo daluk maor,” zae vader; „dan könt ze op tied nao bedde gaon.”
Vader laadden ’t gewaer met los kroet en gaf ’t an Jan.
„Den loop nao bowen hollen,” zae vader nog; „en de gedachten der bi’j.”
„Jao,” zae Jan; „ik zal wal oppassen.”
Hee genk met het gewaer nao buten. De tweelinge leepen em nao.
’t Was buten heel duuster.
„Noo pas op, jonges,” zae Jan opins
„Braats”
Wat ne knapperd!
Het klonk veer in ’t ronde.
Zeezoo, noo hadden de jonges alles met emaakt en mosten ze nao bedde, anders konnen ze morgen nins vrog genog opstaon.
Dan mosten ze joo hen ni’jjaorwinnen.
In ’t bedde laggen de tweelinge nog ’n peusken te praotene over het eggel en den haze, de kraeie en den reebok, dee daor argens in de korte dennen noo wal röstig zollen slaopen, – oover dc olliekrabben en oover het scheeten van Jan.
Den oldejaorsaovend was meer as mooi ewes.
Ongemarkt kwam den slaop.
At ze morgen wakker wiern, was ’t ni’je jaor al waer anebrokkene.