oudwwijk
Digitaal erfgoed

Ne Middewintersaovond

’t Leep al nao den aovend hen.
Knelis en Willem, de belde kleine tweelinge, wazzen met ’n tröpken andere kindere op ’t ies, ne ondergeloopen plas van ’t leege slat bi’j Horsbrink, ’n paar smeddewaegens van eur eigen huus af.
Ze zatten op eure iessteulkes en konnen met de praggen good ovverweg.
Mieken, het zwarte hundeken, leep der ummehen te springene.
Maor iederbods gleed e uut en dan was ’t potsig um te zeene, dat e haoste neet op de beene kon blieven.
’t Was der verbazend aardig op ’t ies.
Sommige van de andere kindere slierden.
En enkelen hadden schaatsen.
Het beste schaatsenden kon Toone, de koojonge van Vleerink.
Maor den hadde ok fijne schaatsen met groote krullen.
As e good an de gange was, heel e wal is efkes de beide hande op de rugge, maor dat brak um ok ne kèere op, hee kwam an ’t schraggelen en veel der dale
Der lag ’n dun laogesken snee.


In ’t westen genk bloodrood de zunne onder. De heele loch leek der te gleuiene en ’t ies kreeg noo ok ne rooderige en gaelerige kleure.
De glasroeten van Horsbrink blonken veurig.
’t Was heel stille in de ioch.
Men veulden niks gin wind.
In ’t oosten kwam ne groote donkere wolke an de loch opzetten.
Der zol wal snee willen kommen, meenden sommige kindere.
Zeutjesan klom de wolke al hooger en breidden zich ok nao waerskanten uut.
De bagerigheid in ’t westen begon af te deuvene.


De kindere deenden zeutjesan nao eur huus hen te gaone.
Maor ’t was nog zoo aardig op ’t ies; ze konnen der haoste neet van
weg kommen.
„Nog ééne keere nao achtern sliern,” zae der een; „en dan”…………
Maor doo e waer veuran was, zae der ’n ander:
„Nog ins, en dan………”
En zoo bleef men an de gange, töt de duustere wolke zich wal ovver de halve loch uutespreid hadde.
„Eéne keere nog hen en waer,” zae Knelis.
„Jao,” zae Willem; „en dan mo we nao huus.”

Ze deen der espres luk langzaam ovver.
Veur vandage was ’t met het spöllen op ’t ies edaone.
’t Begon ok al donker te wordene.
Maor vanaovend zol ’t nog ne mooien aovend gewén;
’t was jóo Middewinter.
En dan was dèr Karstfeest.
De meeste kindere begonnen der drok ovver te praotene en zol’en der ’t onderweg ok nog wal ovver hebben.
Knelis en Willem wosten der ok al wal wat van, en wollen ’t gearne is metmaken.
Grootmooder hadde der eur al wal wat van verteld. Ze trokken noo met eure iessteulkes op ’t huus an.
’t Was al zoo donker, dat ze Mieken. dee ’n trad of tiene veuruut leep, kwelleke meer zeen konnen.
“‘k Geleuve. da ’t sni’jt,” zae Knelis.
..Jao; ’t sni’jt,” zae Willem.
De vlökskes dwaelden uut de donkere wolke, dee heelemaóle ovver etrokkene was, nao de aerde.
’t Wazzen der nog neet völle.


Maor der kwammen der al meer en meer.
„Hè, vanaovend Karstfeest!” zae Knelis.
„Hèjao,” zae Willem. „Wat zal dat mooi wezzen.”
Ze wazzen al kort bi’j huus ,
Stille is; kwam der daor eene an gaon?
Jao; heur maor.
Opins stond de gestalte stille.
Wee zol dat wezzen? .
O — ’t was grootmooder.
Ze vroog: „Bu’j daor, jonges?”
„Jao, grootmooder,” zaen Knelis en Willem te gelieke.

„Mooi. — Ik wol-is.zeen of i’j der al ankwammen en daorumme bun ‘k ow maor is ’n endeken temeute gaone,” zae grootmoeder.
“’t Is zoo gauw duuster ewordene,” zae Knelis.
„Maor wi’j bunt nog neet te late, wat grootmooder?” zae Willem.
„Net op tied,” zae grootmooder.
Ze wazzen bi’j huus en gengen nao binnen

Mooder zat an de taofele, vader en Jan zatten bi’j ’t vuur.
„Wi’j dachten al, da’j neet waer zollen kommen,” zae mooder.
“’t Is uns te gauw duuster ewordene,” zae Knelis,.
Grootmooder vertelden, dat ’t buten sni’den.
„Dan kon der morgen wal is ’n dik pak liggen,” zae vader,
“‘k Hebbe wa! edach, dat er snee zol kommen, want mi’j stakken de teene zoo; ‘k hebben den heelen dag de veute haoste neet good warm ehad.”
„Der kwam zoostraks zonne donkere wolke opzetten,” zae Jan.
Knelis en Willem gengen op eure kleine steulkes tusschen vader en Jan in zitten.
„Is alles binnen ekommene?” vroog grootmooder.
„Jao,” zae vader; „alles”.
Grootmooder was der op gesteld, dat in den Middewintersnacht alles onder dak kwam.

Dan moch der gin ploog bi’j ’t land blieven staon, en gin kruuwagen achter de schnppe en gin greepe achter den stal.
Menschen en diere en veldvruchten en gereedschappen, alles mos binnen wezzen.
Zoo heurden ‘t, zae grootmooder.
Jan keek nao de klokke
„Zo we ok zoo zeütjésan gaon motten?” vroog e.
„Jao,” zae mooder; „gaot maor, teggendes a’j der is bunt, zal ’t wal ongeveer tied wezzen.
Knelis en Willem könt ok nog neet zoo hard loopen as ne grooten.
„Gao we?” vroogen Knelis en Willem tegelieke en sprongen op van eure steulkes.
„Jao; kom maor,” zae Jan.
„Ho ho; kalm an,” zae mooder.
„Lao’k earste is zeen, of ze eure kleere ok bemosseld hebbe en ‘k modde eur ok ’t gezichte nog waschken.”

Noja; dat was gauw genog gebeurd.
Knelis en Willem mochten met Jan nao ’n Karstfeest, dat argens in de buurte, bi’j ne boer, bi’j Vaenewillem, elioldene wier.
’t Was eigenluk veur de kindere van de Zondagschole.
Knelis en Willem gengen nog wal neet nao dee Zondagschole hen en Jan was der al af, maor op ’t Karstfeest mochten ze wal kommen.
Dat hadde Vaenewillem eur lessens eigens ezeg.
’t Zol eur is verni’jen, wat zo’n Karstfeest eigeluk wal was.
Ze konnen der zich gin good begrip van maken, ofschoon der eur grootmooder. al genog van verteld hadde.
Jan genk met de tweelinge de deure uut.
Sjonge sjonge, wat was ’t buten duuster ewordene.
I’j konnen gin hand veur oogen zeen.
En ’t sni’jden, dat ’t zoo wat doch.
Jan zae, dat Knelis en Willem maor achter em mosten loopen en dat ze good mosten oppassen, dat ze neet in ’t wagenspoor tradden.
Ze mosten zoo ongeveer ’n half uur loopen umme bi’j Vaenewillem te kommene.
Knelis en Wiilem konnen zich niks van de weg bekennen.
Niks zaggen ze, as noo en dan ’t lech van ’n -huus, waor ze kort langs gengen.
En heurn deen ze ok niks, as ’t zachte geruzel van de vallen sneevlökke in ’t holtgewas.

„Bu we der al gauw?” vroog Knelis.
„Half weg.” zae Jan.
„Wat duurt het toch lange,” zae Willem.
Den snee kolsten eur an de klompc en daordeur was ’t lastig loopen.
Bi’j ne dwarsdiek zae Jan: „Gonaovend.”
Daor kwammen der wat bi’j eur, dee ok nao Vaenewillem wollen.
Wee ’t wazzen konnen Knelis en Willem neet an de stemmen
heurn.
’n Ende wieter kwammen der waer ’n paar uut ne ziedweg bi’j eur.
Dee hadden ne löchte bi’j zich.
Maor ze gaf neet völle lech, want de roeten wazzen dikke besni’jd.
Noo konnen ze den grooten kettenhond van Vaenewillem al heurn blökken.
Hee bleef an ’t blökken, töt ze bi’j ’t huus wazzen.
Veur de deure stotten ze den snee van de klompe en slogen zich de kleere luk af en doo genk men nao binnen.


„Gonaovend,” zaen ze allemaole.
In de kökkene stond de ronde taofele vol kummekes.
’n Paar vrouwleu wazzen an ’t koffiezetten.
’t Veur brandden hard.
An den hook zat ne olden man.
„Loopt maor daluk deur nao de kamer,” zae den olden man.
Ze deen ‘t.


In de kamer stonnen twee klaptaofels an mekare zat met de bla op.
Langs de leege muurn wazzen ovver ’n stuk of wat steule planken eleg. Daor mosten ze op gaon zitten.
Jan schoof met Knelis en Willem heelemaole deur töt in den hook, vlakbi’j de beddestaen met de greune gedienen.
Ze hadden ’t gezichte op ne kaste, waor mooie bonte kommen op stonnen. Het lämpken an den zolder zwalmden luk.
’n Stuk of wat kindere en enkele grootern zatten al.
lederbods kwammen der nog wat bi’j, töt de heele kamer stoppend vol was.
Zeggen wier der zoo good as niks edaon?.
En as der is eene wat zae, dan dee e dat fluusterend.
Men wachtten nog luk.
In de kökkene klonk zacht gerinkel van koffiegood en geprömmel van de vrouwleu.
Nog wachtten men luk.
Doo kon ’t beginnen.


Den olden man, dee straks an den hook ezaetene hadde, genk in den deurraam staon.
Hee leidden alles en dat dee e heel mooi.
Knelis en Willem konnen ’t zich neet begriepen, wat den man al neet woste. Nog völle meer as grootmooder.
Ze luusterden met zin en verstand en meenden dat ze ailes zaggen, wat e eur vertelden.
’t Was net of ze der eigens bi’j wazzen.
Ze hadden de mond iets los en keken maor stief nao den olden man, den de woarde uut de mond rolden.
Onder ’t baeten voolden ze netjes de hand;.
Doo mosten de kindere, en de grooten ok at ze de leedekes kenden, zingen. No, dat genk ok prachtig mooi.


En daorop kregen ze van de vrouwleu ieders ’n kummeken veur zich te staone.
Der wier zeute koffie inegottene. En ze kregen der ’n plaetjen kooke bi’j.
Kollesaal wat smaakten dat lekker.
Nao ’t koffiedrinken en kooke aeten genk der waer ne man an ’t vertellen, den was nog neet zoo old. maor hee kon ’t ok duftig good.
Dan waer zingen.
En doo waer koffiedrinken en kooke aeten
No no! “t Was de meuite weard.
Endeluk kwam den olden man waer an ’t woord, umme ’n ende an ’t feest te makene.

Maor veur ze nao huus gengen, wier der an al de kindere nog ’n mooi beuksken uutedeeld.
Knelis kreeg der eene met ne gaelen ummeslag en Willem met ne blauwen ummeslag.
Daor stonnen al daluk prentekes op. En in de beukskes stonnen ok prentekes.
Knelis en Willem konnen nog wal neet laezen. maor dat was niks, want grootmooder kon ze eur wal veurlaezen.
De kindere mosten den olden man bi’j ’t weggaon allemaole ne hand gewen. Doo Knelis en Willem het deen zae e, dat ze al groote jonges wazzen; hee hadde wal ezeene, dat ze netjes stille zaetene en good eluusterd
hadden.


’t Was buten nog aeven duuster as in den veuraovend en ’t sni’den ok nog.
Doo Jan met Knelis en Willem waer alleene op ’t leste ende van de weg wazzen, begonnen de kleine jonges drok te praotene en te vraogene ovver alles, wat ze bi’j Vaenewillem belaefd hadden.
Endeluk wazzen ze waer bi’j huus. Mieken, het zwarte hundeken, kwam eur al temeute loopen.
Doo ze achter de deure hen kwammen, zatten grootmooder, mooder en vader bi’j ’t vuur.
Ne korf vol appele en ne moeke met walnötten stond bi’j eur.
Jan en de tweelinge mosten ok bi’j ’t vuur gaon zitten.
Knelis en Willem leeten eure beukskes zeen en vertelden van alles wat ze hadden eheurd en dat de koffie en de kooke zoo lekker wazzen ewest.


En doo mochten ze nog ’n peusken met doon an ’t nötte kraken en appels aeten.
Grootmooder zae, dat zich djt op Middewinteraovend zoo heurden.
Knelis en Willem meenden, dat ze nog nooit zonne langen en zonne mooien novend belaefd hadden.